علیرضا نامی،گروه حقوق و قضا- در ایام ماه محرم شیعیان و محبان اهل بیت در مساجد و تکایا به عزاداری در سوگ شهادت امام سوم شیعیان و 72 تن از یارانشان میپردازند. مراسمهای عزاداری در کشورما از رسم و آداب خاصی پیروی میکند که چند سالی است برای ساماندهی این مراسمها توسط نیروهای انتظامی و قضایی تلاش بسیاری انجام میشود تا حرکت دستههای عزاداری و سرو صدای آنها در راستای حفظ نظم عمومی در جامعه باشد. رعایت نظم عمومی جزو اصول حقوق شهروندی است. معنی و مفهوم اصلی حقوق شهروندی، رعایت و حفظ حقوق افراد و انسانها در بخش کلان جامعه است. رعایت حقوق شهروندی اصلی است که باید در وجود هر فرد نهادینه شود تا شرایط رفاه زندگی اجتماعی رو به پیشرفت رود.رعایت حقوق سایرین مربوط به روز و ماه و یا سال خاصی نیست بلکه امری است که قرآن کریم آن را حق الناس معنی میکند و عدم رعایت این مهم تبعات فردی و اجتماعی برای هر کس دارد. ایده بنیادی تحقق حقوق شهروندی و نیز فعال کردن شهروندان برای کشف معیار تعیینکننده حقوقشان نیازمند آموزش آنهاست و این آموزش باید از طریق رسانههای گروهی به روح جامعه تزریق شود و تا این اتفاق نیفتد نمیتوان انتظار داشت که شهروندان بر رعایت حقوق شهروندی خود و دیگران مشارکت و اصرار داشته باشند. نهادهایی مثل آموزش و پرورش، رسانهها، تأمیناجتماعی، و نهادهای مردمی میتوانند چنین هویتی را ایجاد کنند.«قانون» رعایت حقوق شهروندان در ایام عزاداری سالار شهیدان را در گفتوگو با علی صمدی قربانی، معاون دادستان کرج بررسی میکند.
با برپایی خیمه در معابرعمومی برخورد میشود
معاون دادستان کرج در مورد رابطه رعایت حقوق شهروندی با برپایی هیأتهای عزاداری و تکایا تصریح کرد: عزاداری در ایام محرم باید همراه با رعایت حقوق شهروندان باشد. سد معبر، ریختن زبالههای غذا، آلودگی صوتی، برپایی خیمه در معابر عمومی، از مصادیق اخلال در نظم عمومی و عدم رعایت حقوق مردم است و قانون با آن برخورد خواهد کرد. صمدی در بیان مجازاتی که قانون در مورد ایجاد اخلال در نظم عمومی معین کرده است، توضیح داد: طبق ماده 618 قانون مجازات اسلامی هرکس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیر متعارف یاتعرض به افراد موجب اخلال نظم وآسایش وآرامش عمومی شود یا مردم را از کسب وکار باز دارد به حبس از سه ماه تا یک سال وتا ( 74 ) ضربه شلاق محکوم خواهد شد. وی در پاسخ به این سوال که آیا تبصرهای در این قانون برای ایام خاص مخصوصا ماه محرم وجود دارد یا خیر، توضیح داد: لازم به توضیح است که این قانون در همه ایام سال جاری است و قانونگذار تبصرهای برای زمان و ماه خاصی ایجاد نکرده است. صمدی در توضیح اینکه اگر فردی در رابطه با ایجاد سد معبر از طریق حرکت دستههای عزاداری که نهایتا ترافیک و کندی حمل و نقل را در پی دارد شکایتی را طرح کند رسیدگی به آن به چه صورت انجام میشود، گفت: بسته شدن راه در اثر حرکت دستههای عزاداری مقطعی است و موضوعی نیست که همیشه ادامه داشته باشد.اما در هر صورت این مورد هم نوعی اخلال در نظم عمومی تلقی می شود و فرد می تواند با مراجعه به دادسرای عمومی و انقلاب شکایتش را ارائه دهد.
برقراری نظم اجتماعی در این ایام از وظایف نیروی انتظامی است
معاون دادستان کرج در پاسخ به این سوال که میزان تعامل دادسرا با نیروی انتظامی در جهت کاهش مخاطرههای اجتماعی در این ایام خاص به چه ترتیب است، تصریح کرد: برقراری و کنترل نظم اجتماعی از وظایف عمده نیروی انتظامی است و دادسرا در این حوزه دخیل نیست. این مسئول قضایی در ادامه خاطر نشان کرد: دادسرا محلی برای احقاق حق پایمال شدگان است.باید مسیر حرکت دستههای عزاداری درشهر ساماندهی شوند که نیازمند برنامه ریزیهای لازم است. صمدی در توضیح نهاد متولی برنامه ریزی در این حوزه عنوان کرد: متولی رسیدگی به این مسئله می تواند نیروی انتظامی و یا امور مربوط به هیأتهای عزاداری باشد و باید چارهای برای موضوع بیندیشند تا شاهد بروز هرج و مرج و ناهنجاری یا ایجاد مزاحمت برای کسی نشوند.
ارزش معنوی این ایام در دید مردم بالاتر از حقوق شهروندی است
معاون دادستان کرج در پاسخ به این سوال که آیا آماری از بروز اخلال در نظم عمومی و یا شکایتی در رابطه با موضوع مورد بحثمان در سالهای گذشته وجود دارد، تاکید کرد:خوشبختانه مردم دین مدار ما در این ایام در هر منصب و جایگاهی که باشند مصلحتی را بیشتر از حقوق شهروندی خود میبینند و آن نشستن در سوگ امام حسین (ع) و شرکت در مراسم عزاداری ایشان است. بنابراین بیش از آنکه از بعد منفی به موضوع نگاه کنند ارزش معنوی این ایام را میبینند و یقینا شکایتی در باب سر و صدای آلات موسیقی موجود در هیأتها و یا سد راه کردن خیمههای عزاداری نمیکنند.
هیأتهای عزاداری در ساعات پایانی شب از بلندگوها استفاده نکنند
صمدی در پایان خاطر نشان کرد:تکایا و هیأتهای عزاداری نباید از سکوت و مدارای مردم سوءاستفاده کنند.آنها باید ساعات خاصی به عزاداری بپردازند و از حرکت دستهها و بلندی صدای بلندگوها در ساعات پایانی شب و زمانی که در عرف جامعه ، مردم در آن ساعات به استراحت میپردازند خود داری کنند.